Doğum Kontrol Yöntemleri
- Anasayfa
- Doğum Kontrol Yöntemleri
Doğum Kontrol Yöntemleri
GEBELİKTEN KORUNMA YÖNTEMLERİ
Doğum kontrol yöntemleri geri dönüşlü ve kalıcı yöntemler olarak iki gruba ayrılır Rahim içi araçlar (spiral):
1. Bakır içeren T şeklinde spiral; hekim tarafından rahim içine yerleştirilir 10 yıla kadar kalabilir Enfeksiyon, fazla ve ağrılı adet kanaması ve ara kanama görülebilir Gebelik riski %0.8-5 arasında değişir.
2. Hormonlu spiral; Çok düşük doz progesteron hormonu içerir 3-8 yıl arasında kalabilir Baş ağrısı, ödem ve yumurtalık kisti yapabilir Gebelik riski %0.1-0.4 tür
Hormonal yöntemler:
1.İmplant: Üst kol cilt altına hekim tarafından yerleştirilir Progesteron hormonu içeren ince bir çubuktan oluşur Adetten kesme, ara kanama, ruh hali değişikliği yapabilir
3 yıla kadar kalabilir Gebelik riski %0.1 dir 2. Hormonlu iğne: Progesteron içerir Ara kanama, adetten kesme görülebilir
Aylık veya 3 aylık kas içine enjeksiyon şeklinde uygulanır Gebelik riski %4 tür
3. Doğum kontrol hapları: Östrojen+progesteron veya yalnız progesteron içerebilir Hekim tarafından önerilmelidir
21 veya 28 günlük olabilir her gün aynı saatte alınmalıdır 35 yaştan büyük, sigara kullanan, kalp veya karaciğer hastalığı olan, meme kanseri veya kan
pıhtılaşması öyküsü olanlar başta olmak üzere gebelik-emzirme, HPV enfeksiyonu vb gibi birçok durumda kullanımı uygun değildir Baş ağrısı, ara kanama, mod değişikliği, meme hassasiyeti, karaciğerde kitle oluşumu görülebilir
Gebelik riski %7 dir Yalnızca progesteron içerenler östrojen kullanamayan ve emzirenler için uygun olabilir 5. Hormonlu yamalar: Östrojen ve progesteron salar
Hekim reçete etmelidir Ara kanama, mod değişikliği, meme hassasiyeti yapabilir Kalça, omuz veya alt karın gibi bölgelere yapıştırılabilir
3 hafta kalır 4. Haftada çıkarılır ve adet kanaması olur sonra yeni yama yapıştırılır Gebelik riski %7 dir 6. Hormonlu vajinal halka: Doğum kanalı-vajene yerleştirilir Östrojen ve progesteron salar 3 hafta kalır, 4. Hafta çıkarılır ve adet kanaması başlar, sonra yeni halka takılır Uygulama zorluğu vardır
Gebelik riski %7 dir
Bariyer yöntemleri:
1. Erkek kondomu (prezervatif): Spermin kadın vücuduna girişi engellenir. Aynı zamanda HIV gibi bulaşan hastalıkların da bulaşını azaltır.
Lateks kondomlar ve alerjik olanlar için latex-free olanlar da vardır. Gebelik riski %5-13 arasıdır. Su bazlı lumbrikanlarla beraber kullanılabilir, yağ bazlı olanlar sakıncalıdır, korunmayı azaltır.
2. Kadın kondomu: Sperm geçişini engeller. Doğum kanalına ilişkiden en az 8 saat önce yerleştirilir, kullanımı zordur ancak gebeliğe ve bulaşıcı hastalıklara karşı korur.
Gebelik riski %21 dir.
3. Diyafram: Sperm geçişini engeller. Rahim ağzına takılır, uygulaması zordur, gebeliğe ve hastalıklara karşı korur. Gebelik riski %17 dir.
4. Spermisid: Köpük, krem, jel, fitil veya tablet formunda olabilir. Spermleri öldürücü özelliğe sahiptir. İlişkiden en fazla 1 saat önce vajene uygulanmalıdır Gebelik riski %21 dir
Takvim yöntemi:
Yumurtlama dönemini de içine alan gebelik ihtimalinin en yüksek olduğu günlerde cinsel ilişkiden uzak olmak veya bariyer yöntemi kullanmaktır. Gebelik riski %2-23 arasıdır.
Süt koruması:
Emzirme döneminde ;
1-Hiç adet kanaması yoksa
2-Bebek yalnız ve tüm öğünlerde anne sütü alıyorsa
3-Doğum sonrası ilk 6 ay içindeyse Gebelik riski neredeyse hiç yoktur. Ancak bu maddelerden biri bile yoksa ek koruma yöntemi kullanılmalıdır. Yine de bariyer yöntemi bu dönem için güvenle önerilir.
Acil korunma:
Korunmasız ilişkide veya koruyucu yöntemde sıkıntı yaşanırsa kullanılmalıdır.
1. Doğum kontrol hapı: Riskli ilişki sonrası ideali 3 gün (72 saat) olmak üzere, 5 güne kadar alınmalıdır.
2. Rahim içi araç: Bakırlı spiral tercih edilir. İlk 5 gün içinde takılmalıdır.
Kalıcı yöntemler:
1. Tüplerin bağlanması: Kapalı veya açık operasyonla, histeroskopik olarak tüplerin kapatılması şeklinde yapılabilir.
Gebelik riski %0.5 yani binde 5 tir.
2. Vazektomi: Operasyon ile spermleri meniye semen sıvısına taşıyan kanal çıkartılır. Menide hiç sperm olmaz. İşlemden 12 hafta sonra meniyi kontrol etmek gerekir. İlk 12 haftada ek korunma yöntemi kullanılmalıdır. Gebelik riski %0.15 tir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
İçerik Güncelleme Tarihi : 13.05.2023
Yorumlar (0)
Yazıya ilk yorumu siz yazarak düşüncelerinizi diğer kullanıcılarla paylaşabilirsiniz.